Czym jest empatia? To wrażliwość człowieka na innych ludzi, sytuacje, emocje. Empatyczne osoby lepiej współpracują w grupie, radzą sobie z trudnymi emocjami i wyrażają je w klarowny sposób. Jakie ćwiczenia i zabawy pomogą wzmocnić empatię u najmłodszych? Poznajcie nasze praktyczne porady!

Podstawy empatii. Mózg dziecka ćwiczy empatię w stanie koncentracji

W codziennych sytuacjach dzieci spotykają się z różnymi osobami – rówieśnikami i dorosłymi, przeżywają emocje, czasem biorą udział w wydarzeniach, które nie do końca rozumieją.

Niezwykle istotne dla rozwoju mózgu dziecka są... spokój i koncentracja.

Chcąc nauczyć dziecko empatii, rodzice w pierwszej chwili myślą o tym, by dziecko jak najczęściej miało kontakt z innymi. To dobra strategia, pod warunkiem że nie zapominamy o nauce koncentracji i zapewnieniu dziecku czasu dla siebie. Bo to właśnie w stanie ciszy i koncentracji mózg malucha uczy się wyrażania emocji. Pamiętajcie więc, że im więcej dacie dziecku czasu ćwiczenia fizyczne, słuchanie muzyki, obserwowanie roślin w lesie lub zabawę z psem, tym lepiej pracować będzie umysł Waszej pociechy.

Kolejna ważna sprawa: dzieci uczą się na zasadzie naśladowania. Zadbajcie zatem, by również być skoncentrowany na tym, co robicie. Dbajcie o uważność, jak najmniej używajcie telefonów i starajcie się słuchać swojego dziecka.

Zachowanie empatyczne wzmacnia także zabawa. Ulubiona dla pociech w wieku przedszkolnym jest np. zabawa w opiekuna/rodzica lalki. Przydadzą się do tego m.in. Lalki Baby Born lub Lalki Baby Annabell. Dziecko ćwiczy empatię, wyobrażając sobie, co czuje lalka, odgrywająca rolę niemowlęcia.

O tym, czym i jak bawić się z dzieckiem pisaliśmy także w artykułach Jakie zabawki dla niemowlaka warto kupić?, Najlepsze pomysły na gry i zabawy w domu! oraz Zabawy z rocznym dzieckiem. 10 kreatywnych pomysłów!.

Jak nauczyć dziecko empatii? Otwórz dziecko na drugiego człowieka

Czy w polskich szkołach dzieci pracują nad tym, jak wyrażać emocje? To kwestia dyskusyjna. Dyskutować nie będziemy z tym, że rodzic powinien być na etapie dorastania dziecka najważniejszym nauczycielem w życiu malucha. Pamiętajcie więc, by od najmłodszych lat dawać dziecku przykład tego, jak prowadzić empatyczną komunikację. Krzyk, trzaskanie drzwiami czy wybuchy złości to antyprzykłady i tak nie powinniśmy się zachowywać.

Kolejna porada, jak uczyć wrażliwości i uważności to otwarcie na drugiego człowieka. Jak to robić? Pobudzając chęć do pomocy innym. Nie ma lepszego wzmacniacza tolerancji i empatii niż zaangażowanie w wolontariat. Pomagać można innym osobom, ale nie tylko ludziom, a i zwierzętom. Może wspólnie z dziećmi zrobicie zbiórkę karmy do schroniska? Lub zachęcicie uczniów z klasy Waszych dzieci, by zorganizować festyn z loterią, z której zysk zostanie przeznaczony na pomoc dzieci z domów dziecka? Uczniowie z pomocą nauczycieli bardzo chętnie angażują się w takie wydarzenia, nawet jeśli dorośli uważają te sytuacje za trudne. To świetna nauka odpowiedzialności i troski!

Dziecko uczy się empatii od uważnych dorosłych

Emocje wymagają zrozumienia przez dzieci. Maluch może być czasem zagubiony, gdy widzi pewne sytuacje społeczne. Rodzice i nauczyciele są od tego, by tłumaczyć uczucia, wyjaśniać, jakie konsekwencje mogą mieć zachowania pod wpływem emocji. Empatia to umiejętność związana z myśleniem przyszłościowym, dlatego warto się jej uczyć jak najwcześniej. Na dalszych etapach życia pomoże zbudować wartościowe przyjaźnie i stworzyć związek romantyczny, a i przyda się w życiu zawodowym.

Jeśli chcesz, by Twoje dziecko w przyszłości wyrosło na wartościowego człowieka, zadbaj o jego empatię.

Chcesz, by Twoje dzieci były uważne i empatyczne? Szanuj ich uczucia

W świecie dorosłych czasem za dużo jest codziennego pędu, dlatego nierzadko zapominamy o tym, by pielęgnować relacje i każdego dnia dochodzić do porozumienia, by rozmawiać z empatią i tłumaczyć dzieciom także własne uczucia.

Możecie to robić przy okazji czytania, poprzez wspólną zabawę z zabawkami edukacyjnymi, ale przede wszystkim w codziennej rozmowie. Stosujcie w niej język emocji. Unikajcie stwierdzeń: „przesadzasz”, „jesteś zbyt wrażliwy/a”, „czemu płaczesz, przecież nic się nie stało”. Używajcie zaś takich zwrotów, jak „chcę Cię zrozumieć", „dziękuję Ci za zaufanie", „jestem dumna/y z Twojego zachowania”, „cieszę się, że to wyznałaś/eś, to pewnie niełatwe”.

Bądźcie rodzicami, którzy nie boją się okazywać i rozumieć uczucia!

Rozwój empatii u dzieci — inwestycja na przyszłość

Czy do kompetencji przyszłości należą umiejętności językowe i techniczne? Nie w takiej mierze jak umiejętność wykorzystania kompetencji miękkich. Empatia i inteligencja emocjonalna są szczególnie istotne, zarówno w życiu prywatnym, jak i pracy. Dlatego tak istotne jest, by z dziećmi i uczniami wdrażać empatyczny model zabawy, nauki i życia! Pamiętajmy też, że to my, dorośli, dajemy przykład swoim zachowaniem nie tylko maluszkom, ale też uczniom szkół podstawowych i starszej młodzieży.

W staniu się dobrym wzorem do naśladowania mogą Wam pomóc książki o tematyce psychologicznej i poradniki. Najefektywniej podziała codzienna uważność na uczucia i wspólne budowanie otoczenia, w którym liczy się pomoc innym, wrażliwość i empatia!

Czytaj także:

Jak układać puzzle? Poznaj najlepsze triki i sposoby!

X pomysłów na zabawy integracyjne dla dzieci. Gry, które nauczą współpracy w grupie